Van­uit be­trok­ken­heid be­stu­ren, Mar­jan Rin­tel, NS

"Het rijden van de trein is onderdeel van mijn portefeuille. Dat rijden gaat niet vanzelf. Er moet veel gebeuren om dit mogelijk te maken. Onder het verantwoordelijkheidsgebied Operatie vallen de mensen die het rijden van de trein faciliteren. Dit zijn de machinisten, conducteurs, al het servicepersoneel en veiligheidsmensen. Ook is goed onderhoud nodig. Naast dit onderhoud dient een trein ook goed gereinigd te worden na inzet. Als een trein verouderd is, rijdt hij wellicht niet meer zoals het zou moeten. Al deze facetten behoren tot mijn rol. Daarnaast hebben we nog de mensen van de bijsturing en de reisinformatie. In samenwerking met ProRail buigen zij zich over de vraag hoe verstoringen in de treindienst zo snel mogelijk kunnen worden opgelost ".

De NS is een 'down to earth' Nederlands bedrijf. Volgend jaar bestaan we 180 jaar! Wij zijn een bedrijf dat midden in de maatschappij staat. Ik voel hier iedere dag de bijdrage die je levert aan de Nederlandse samenleving. Mensen moeten iedere dag naar hun bestemming. Een verstoring heeft direct impact op het dagelijks leven van de reiziger  Daarnaast voel ik me verantwoordelijk omdat er in de operatie veel geld omgaat. De aandelen van NS  zijn voor 100% eigendom van de overheid. Daarom is het belangrijk het geld op een goede manier te  besteden. Het werk dat we bij NS doen ligt regelmatig onder het vergrootglas. Eigenlijk kijkt iedereen de hele dag met je mee!

"Voor ik bij NS kwam, werkte ik bij Air France KLM". Tussen het vliegverkeer en treinverkeer zitten veel overeenkomsten. KLM is ook een logistiek bedrijf gedreven vanuit klanten, maar het werk bij de NS is op aspecten anders dan de wereld van het vliegen. De drukste dag voor KLM is qua omvang even groot als de drukte die wij iedere dag hebben op Utrecht Centraal station. Een verstoring heeft in het treinverkeer meer impact binnen Nederland dan een verstoring bij KLM. Een paar jaar geleden hebben we een grote verstoring gehad op Rotterdam Centraal. Als een station een paar uur wordt stilgelegd, dan raakt dat zo'n 400.000 personen.

Als je het gebouw van de NS binnenkomt, dan vind je mij op de eerste etage. Ik heb geen eigen kantoor. We willen open en toegankelijk zijn. De kloof tussen management en uitvoering, tussen binnen en buiten, verkleinen we door verbinding te maken. Dit is één van de redenen dat ik zo vaak als mogelijk op woensdagen naar buiten ga.  Ik houd speciaal dagen in mijn agenda vrij voor het bezoeken van veel van onze mensen. Op die dagen stap ik met mijn gele jas aan in de trein en bezoek ik verschillende werklocaties. Ik krijg er veel energie van om in gesprek te gaan met mijn collega's en te horen wat er speelt. Hierdoor zie en voel ik weer wat we doen binnen het bedrijf. Als je de hele dag alleen maar aan het vergaderen bent, dan raak je de connectie met de dagelijkse gang van zaken snel kwijt en dat vind ik onwenselijk.

NS wordt omgevormd van een bestuurlijk bedrijf naar een operationeel klantgerichte gedreven organisatie. Het is daarom van belang dat ik de operationele details van het werk ken. Dat vind ik normaal en ben ik ook gewend vanuit mijn vorige rol. Iedereen binnen NS, dus ik ook, moet het belang van de reiziger  vooropstellen. Je moet iedere dag kort op de bal willen zitten om dat belang zo goed mogelijk te kunnen bedienen. Dat zie ik als mijn bijdrage aan deze organisatie. Ik ben er iedere dag mee bezig om deze gedachte uitgangspunt te laten zijn van alles wat we doen. Het is niet van deze tijd om als bestuur op afstand te blijven en niet te weten wat er speelt.

Ik geef bij al mijn mensen aan dat mijn deur open staat en dat ik wil dat ze mij  betrekken bij hun uitdagingen. Alleen door deze connectie kan ik de thema's die er binnen het bedrijf spelen een plek geven in de boardroom. Zo vraag ik mijn collega's om niet te wachten met informatieoverdracht richting mij totdat een stuk 100% goed is. Ik wil liever een document krijgen dat voor 80% klopt en enkele dilemma's in zich heeft zodat we gezamenlijk kunnen bedenken hoe we deze daadkrachtig kunnen oplossen. Dit is voor sommigen nog wennen. Het is ook moeilijk om deze ommekeer te maken. Het kan eng voelen om met iets bij de Raad van Bestuur te komen dat nog niet helemaal tot in de puntjes uitgewerkt is. Het zorgt er echter voor dat we wendbaarder worden als bedrijf.

Mijn persoonlijke uitdaging is om NS te begeleiden in de transformatie die we gaan maken door digitalisering en innovatie. Het is een tijd waarin veel van het werkt verandert. Zo lezen we veel over zelfrijdende treinen. Een dergelijke ontwikkeling zorgt ervoor dat het materieel verandert maar uiteraard heeft deze innovatie een grote impact op de taken van een machinist. Deze rol zal gaan veranderen van bestuurder naar die van operator die schakelt op digitale informatie. Binnen NS zitten veel mensen lang in hun functie en zijn gespecialiseerd in hun vak. Omdat we allemaal merken dat inhoud van de rollen gaan veranderen, ben ik erop gericht om onze mensen te ontwikkelen en voor te bereiden op veranderingen.

Er gebeurt binnen NS al veel op het gebied van innovatie. Zo onderzoeken we real-time monitoring op de trein, waardoor we meer proactief onderhoud kunnen plegen dan reactief. Daarmee voorkomen we storingen. In onze app kan je real-time zien welke trein of treincoupé druk is, zodat je als reiziger beter weet waar je in moet stappen.  Ook ben ik naar Silicon Valley gegaan en heb me daar laten onderdompelen in de wereld van technische innovatie. Uit deze reis zijn een aantal initiatieven voortgekomen die we binnen NS hebben uitgerold zoals projecten in het kader van de genoemde verandering van arbeid in de toekomst.

Wat ik naast deze projecten ook belangrijk vind, is dat we met de top 80 van NS inclusief de medezeggenschap naar de Singularity University (educatie over snelgroeiende technologieën wiki) in Eindhoven zijn gegaan. We hebben daar een dag lang  een programma doorlopen waarin we met elkaar dezelfde informatie omtrent innovatie en ontwikkeling hebben gehoord. Zo'n dag opent de luiken en zet aan tot een gesprek. Gesprekken die broodnodig zijn om samen te komen tot een aanpak voor de ontwikkelingen die komen.

Als ik een bijeenkomst met collega's aftrap, begin ik vaak met een slide van een voorpagina van Time Magazine, waarop de waarschuwing te lezen is: "Vanwege computers verdwijnt al ons werk". Door dergelijke uitspraken wordt angst gezaaid. Angst die ik nog steeds zie en voel in onze organisatie. Vervolgens laat ik zien dat dit de voorpagina is van een editie uit 1961! Er is sinds die tijd geen massale werkeloosheid ontstaan door computers. Mijn boodschap is dat je niet bang hoeft te zijn, maar juist open en nieuwsgierig moet zijn naar wat deze innovatie ons kan brengen. Ik geloof dat door met elkaar te kijken naar de toekomst en daaruit vervolgstappen te benoemen, je in een situatie komt die ons allemaal wat brengt.

Binnen NS ben je nooit klaar. Ik ben dan ook niet bezig met het vaststellen van een eindpunt. Ik vraag me altijd af hoe een volgende stap mij brengt naar waar ik dàn wil zijn. Ik heb daarom een aantal keuzes gemaakt in mijn loopbaan. Ik ben naar KLM gegaan omdat ik meer wilde werken aan de directe vervoerderskant en dicht op de klant wilde opereren. Uiteindelijk heb ik me ontwikkeld als operationeel logistiek manager en op mijn 40^e heb ik de combinatie gezocht met Commercie. Daarom ging ik aan de slag bij KLM Nederland, Sales & Strategie. Ik deed dit omdat ik wist dat het binnen een organisatie niet alleen om de operatie draait, maar uiteraard ook om commercieel succes. Toen kwam de rol van directievoorzitter NS-reizigers op mijn pad. In die rol kon ik mijn kennis en ervaring van de operatie en commercie fantastisch combineren. Ik zeg dan ook altijd dat je niet naar je volgende stap moet kijken, maar naar de stap daarna. Waar wil je heen en hoe kan een keuze je op dat pad brengen. Zelf ben ik momenteel aan het oogsten van wat ik heb gedaan en meegemaakt. Uiteraard ben ik aan het bedenken hoe ik me verder bestuurlijk kan ontwikkelen, maar in feite is mijn volgende stap om nu juist even niets te doen. Ik ben drukdoende met het leren op mijn handen te blijven zitten. Dat is voor mij moeilijk genoeg.