Een ei­gen­wij­ze en kleur­rij­ke pro­fes­sor, Chris­ta Boer, VU me­disch cen­trum

Aan het woord is Christa Boer, Hoogleraar Perioperatieve zorg in het VUmc. "Ik heb biomedische wetenschappen gestudeerd en ik was eigenlijk niet zo'n fantastische student. Toen ik stage ging lopen veranderde dat. De zesjes die ik haalde, veranderden naar negens. Ik kon heel goed in de concepten meedenken. Dat heeft me gesterkt en vanuit die positie ben ik mijn promotiefase ingegaan. Dat heeft 4 jaar geduurd en speelde zich af in een laboratoriumomgeving. Deze omgeving was behoorlijk conservatief. Het was niet transparant op basis van welke beslissingen mensen werden bevorderd. Mijn overtuiging was toen: 'Je moet hier grijs worden om te worden bevorderd!'. Ik ben toen overgestapt naar een farmaceut en ben daar als adviseur aan de slag gegaan. Ik kwam uit een omgeving waarbij resultaatgericht werken niet speelde. Bij het farmaceutische bedrijf moest ik aan de slag met heldere doelen en met veel meer afdelingen werken dan dat ik gewend was. Ik zat aan tafel met de mensen van marketing en sales en leerde daardoor de taal van de business beter spreken. Deze uitstap heeft mij veel bagage gegeven en laten zien hoe ik in een andere wereld ook kon opereren".

Op een gegeven moment miste ik toch de academische wereld. Toen het nieuwe afdelingshoofd Anesthesiologie mij vroeg of ik een onderzoeksgroep in de klinische afdeling wilde opzetten, hoefde ik niet lang na te denken. Dat was vrij revolutionair, want ik ben geen arts. Omdat ik geen klinische taken had, was ik geen bedreiging voor andere dokters en daarnaast kon ik alles vanuit een onderzoeksperspectief beschouwen. Deze combinatie zorgde ervoor dat ik de aangewezen persoon was om deze klus te gaan klaren. Er was helemaal niets en vanaf 2007 heb ik gewerkt aan het opzetten van mijn groep. De groep is nu uitgegroeid tot een eigen onderneming binnen het ziekenhuis met een goede naam.

We hebben 120 medewerkers op de afdeling werken en meer dan 5000 medewerkers binnen heel het VUmc. Het is een complexe organisatie. Er zijn heel veel verschillende invloeden waarmee je te maken hebt. De verzekeraars, de patiënten, de overheid etc. Al deze partijen hebben een belang en daarmee een rol binnen deze organisatie. Ik zeg altijd dat de helft van mijn werk bestaat uit koffie zetten. Ik bedoel daarmee dat ik een groot gedeelte van mijn tijd besteed aan het in gesprek zijn en blijven met de verschillende partijen.

In de wetenschap word je continu beoordeeld op je niveau. Maar of je daarmee nu een goede academicus wordt weet ik niet. Ik denk dat er meer manieren zijn om iemands kwaliteiten te beoordelen. Dat wordt niet alleen bepaald door hoeveel diegene heeft gepubliceerd. Binnen de wetenschap wordt er enorm gefocust op de output. Hierdoor loop je soms jonge talenten mis. Je schakelt hen namelijk uit voordat ze hebben kunnen floreren.

Als je nooit een stap terug doet, loop je de kans dat je nooit tot de kern van jouw toegevoegde waarde komt. Toen ik hier startte had ik direct kunnen beginnen met zwaar academisch onderzoek. Dat wordt immers alom geprezen. Ik heb er bewust voor gekozen om dat niet te doen. Ik heb geluisterd naar de medewerkers van de verschillende OK's en bezien welke problematiek er echt speelde. Daar heb ik mijn eerste onderzoeken aan gewijd . Ik wist dat dit niet persé heel hoogwaardig onderzoek was, maar ik heb het toch gedaan. Het was een beetje inleveren, maar er is nu een situatie ontstaan waarin er een groot draagvlak voor onze onderzoeken is.

Mijn scheiding heeft me geleerd dat eigen keuzes leiden tot meer geluk. Het mooie aan zelf al je keuzes maken is dat je ook nooit ontevreden kan zijn. Elke keus die ik maak, welk effect dat ook heeft, kan ik alleen mezelf aanrekenen en dat maakt het veel makkelijker. Om mij heen zie ik veel vrouwen die dit anders doen. Zij spreken hun externe omgeving aan op het geluk of ongeluk dat zij hebben en dat leidt vaak tot ontevredenheid. Wanneer je je realiseert dat jij zelf je eigen pad bepaalt, brengt dat natuurlijk ook verantwoordelijkheid met zich mee. Ik heb mijn leven ook zo ingericht dat ik alle vrijheid heb om te doen wat ik wil. Mijn partner en ik zijn daarom ook bewust kinderloos. Ik kan namelijk geen 2 dingen voor 100% doen. Ik vind dat niet egoïstisch, maar bewust bezig zijn met je eigen geluk.

Hier op het VUmc hebben we een hoog percentage aan vrouwelijk hoogleraren, maar toch zijn wij nog niet waar we moeten zijn. Ik geloof dat polariseren niet helpt om meer vrouwen aan de top te krijgen. Ik zie veel vrouwen vechten tegen mannen, terwijl ik denk dat je veel beter met elkaar kunt meebewegen. Het enige dat je moet doen is jezelf blijven. Als je dat doet ben je ook een betere leider. Mijn schaterlach zal je hier altijd over de gang blijven horen en als ik met mijn studenten wat wil drinken, dan doe ik dat. Dat maakt mij benaderbaar en zorgt ervoor dat je met elkaar werkt op basis van wederzijds respect. Blijkbaar heb ik een manier gevonden waarbij ik wel autoriteit uitstraal én een sfeer creëer waarbij mensen zich prettig voelen om bij mij binnen te lopen. Ik hoef mijzelf daarvoor niet te verloochenen en dat is fantastisch.

Toen ik opgroeide was ik een beetje een buitenbeentje. De sociale processen begreep ik niet helemaal. Je wordt daardoor onzeker. Die onzekerheid blijft je lang bij en bepaalt veel van je keuzes. Inmiddels ben ik in staat om die onzekerheid achter me te laten en weet dat ik het in mijn eentje prima red. Mijn geluk zit in mijzelf, en het voelt compleet dat ik dit geluk kan delen met mijn partner. Dat maakt je vrij en stelt je in staat om vanuit vrijheid keuzes te maken in plaats vanuit angst. Deze situatie gun ik iedereen.