Ons feilbare denken
Grote inspiratiebron voor Céline van Asselt, Daniel Kahneman, maakt in zijn publicaties korte metten met het idee van de rationeel calculerende mens die in zijn eigen voordeel handelt. De meeste beslissingen omzeilen ons bewuste denkproces.
TEKST: Antoinette van Bruinisse - 01/09/2018
In zijn boek 'Thinking, Fast and Slow' legt hij uit hoe dat werkt: Kahneman stelt dat onze hersenen voorbestemd zijn om zo lui mogelijk te zijn; het is immers onmogelijk om de hele dag bewust beslissingen te nemen over alle prikkels die op ons af komen. Onze hersenen maken daarom short-cuts om oververhitting en verspilling van kostbare energie te vermijden. Kahneman maakt onderscheid tussen twee systemen: het snelle Systeem 1 ('thinking fast') dat ervoor zorgt dat het overgrote deel van onze dagelijkse beslissingen onbewust en op routine gemaakt wordt en het langzame Systeem 2 ('thinking slow') dat ons helpt bij het maken van bewuste, doordachte beslissingen. We denken bij belangrijke beslissingen dat we weloverwogen en goed doordachte besluiten nemen. Daniel Kahneman laat in zijn onderzoeken echter zien dat het snelle denken (gebaseerd op systeem 1) veel vaker gebruikt wordt dan we zelf in de gaten hebben
In 1972 introduceerde Kahneman samen met zijn collega Amos Tversky de 'cognitive bias', een complex vooroordeel waar we mee te maken hebben als we denken een rationele beslissing te maken, terwijl het in werkelijkheid een intuïtief besluit is, gemaakt met 'systeem 1'. Daniel Kahneman omschrijft de cognitive bias zelf als een soort optische illusie van ons brein op een bepaalde situatie –of bepaalde informatie die ons toekomt.
Kahneman zegt dat de waarde van de informatie die we tot ons nemen afhangt van de manier waarop we het interpreteren. Op het moment dat we op basis van onze eigen interpretatie ergens een oordeel over hebben geveld, zullen onze hersenen ons dwingen om een bepaalde heuristiek te vinden tussen de overige informatie die nog tot ons komt voordat we over dit onderwerp een beslissing nemen. We denken hiermee een rationele beslissing te hebben gemaakt, maar meestal liggen één van de vele cognitieve vooroordelen ten grondslag aan het beslissingsproces.
Grote delen van bovenstaand artikel zijn afkomstig uit het artikel "Thinking, Fast and Slow: je beslist sneller dan je denkt" dat in Emerce Magazine te lezen was (17 juli 2017). Het hele artikel vind je hier