Meander door het leven naar de juiste plek, Joke Cuperus, Rijkswaterstaat
Joke Cuperus werkt als Hoofdingenieur-directeur bij Rijkswaterstaat Oost-Nederland. "Ik ben van origine helemaal geen ingenieur, maar jurist. Rijkswaterstaat was vroeger onderdeel van het leger en ze droegen hier toen een uniform. Mijn voorgangers waren vrijwel allemaal ingenieurs uit Delft. Toen ik in Oost-Nederland startte, waren ze geen vrouwen gewend en ze waren het niet gewoon dat mensen vanuit de Gemeente bij Rijkswaterstaat aan de slag gingen. Bij aanvang werd ik dan ook echt behandeld als een onwetende. Ik heb ze maar snel uit de droom geholpen."
TEKST: Jorissa Neutelings - 11/06/2015
Degene die mij benoemd heeft, nam daarmee een a-typisch besluit. Hij wilde echt een andere koers varen en meer vrouwen binnen Rijkswaterstaat aan de top. Ik vind dit bewonderenswaardig. Ik heb hier dan ook meer te doen dan alleen een bedrijf te runnen maar sta ook voor een andere koers en denkwijze. Als jurist, maar ook als vrouw denk je echt op een andere manier. De gemiddelde medewerker binnen Rijkswaterstaat grijpt direct naar een flip-over als hij mij iets wil uitleggen. Onmiddellijk worden er schema's en tabellen op het bord getoverd. Ik denk echt anders. Ik heb veel meer met tekst en gebaren. Ik denk niet in staafdiagrammen en parabolen. Dit zorgt ervoor dat ík anders moet leren denken en kijken, maar de anderen om mij heen ook. Door vragen te stellen die buiten de inhoud liggen en continu nieuwsgierig te zijn, zet ik anderen aan om hetgeen dat voor hen begrijpelijk is, ook op een manier uit te drukken die voor anderen te vatten is. De mensen die binnen Rijkswaterstaat werken zijn inhoudelijk gedreven en daarmee soms wat intern gericht. Dat zie ik dan ook als mijn toegevoegde waarde hier. Ik kan van binnen naar buiten kijken en andersom.
Ik heb hier meer te doen dan alleen een bedrijf te runnen. Ik sta ook voor een andere koers en denkwijze
Toen ik hier begon werkte er zo'n 700 man. Door de reorganisatie en centralisatie werken er inmiddels veel minder mensen. De hele reorganisatie is nog niet afgerond, maar zoals ik het nu kan beoordelen hebben we dat goed aangepakt. Het grootste deel van mijn baan is overleg met de verschillende partners afstemmen wat wij gaan doen en hoe wij dat het beste kunnen invullen. Wanneer er bijvoorbeeld een nieuwe brug moet komen, dan kunnen we dat combineren met de wens van de gemeente om daar een fietspad bij aan te leggen. Daarnaast fungeer ik als gastvrouw wanneer de minister in de regio komt optreden. Is de minister er niet, dan mag ik de opening doen en lintjes doorknippen. Daarnaast heb ik de rol als Rijksheer. Rijksheren zijn aangewezen functionarissen die in buitengewone omstandigheden noodbevoegdheden namens de vakminister kunnen uitoefenen. Als er een noodverordening wordt afgekondigd dan hebben wij mandaat om het spoor en het wegtransport stil te leggen. Ook ben ik Liaison drinkwater. In die rol bezoek ik bijvoorbeeld Vitens om te zien wat zij doen en welke zaken ik daarvan kan leren. Mijn agenda zit dus vol met mooie taken. Het is 'never a dull moment'. Het is een heerlijke rol waarin ik binnen heel veel verschillende werelden kan opereren.
Na mijn studie ben ik begonnen als beleidsmedewerker en daarna ben ik als lerares maatschappijleer aan de moeder MAVO aan de slag gegaan. Achteraf vind ik dit best komisch: ik was 24 jaar, je weet zelf nog weinig en dan ga je anderen les geven in maatschappijleer. Op een gegeven moment wilde ik ook meer. Ik vertrok naar de Hanze Hogeschool en daar heb ik onderwijs gegeven in consumentenrecht. Uiteindelijk werd ik studentendecaan op de universiteit van Groningen. Na de zoveelste student die gokverslaafd was of niet wist welke studie ze moesten kiezen, word je een beetje murw. Ik heb me toen gericht op het verkrijgen van een managementfunctie en werd leidinggevende van de studentenadministratie. Ik benijd deze mensen niet, want ik heb op die plek als beginner echt alle managementfouten gemaakt die je je maar kunt voorstellen en ondertussen alles vernieuwd. Ik hoop van harte dat deze collega's niet helemaal overspannen zijn geworden van mij.
Ik heb als beginner echt alle managementfouten gemaakt die je je maar kunt voorstellen.
Wanneer ik vroeger merkte dat iemand niet goed functioneerde, trok ik ze aan hun haren naar binnen en reageerde ik heel erg primair. Dat heb ik wel afgeleerd. Ik kan nu heel goed timen. Wanneer ik nu een casus moet behandelen die echt beladen is, slaap ik daar eerst een nachtje over. Ik stel mijn handelen uit. Het is goed om het probleem eerst goed op je te laten inwerken. Deze rust kun je alleen maar hebben, als je al het nodige hebt meegemaakt. Je moet jezelf in verschillende situaties hebben meegemaakt, dan weet je wat van jezelf is en wat van anderen. Alleen door het probleem te ontdoen van jouw primaire emoties kun je de juiste oplossing creëren.
Schrijf de ingrediënten op die jij in jouw baan belangrijk vindt en houdt daar iedere nieuwe kans die zich voordoet tegenaan
Via een hele bijzondere weg ben ik gekomen waar ik nu ben. Van jurist, naar studentendecaan, naar nu Rijkswaterstaat. Ik neem mezelf niet al te serieus en luister goed naar mijn gevoel. Ik ben wel ambitieus, maar ik heb geen vooropgesteld plan om te komen waar ik nu zit. De belangrijkste eigenschappen voor succes zijn wat mij betreft lef en durf. Het heeft mij altijd geholpen om dichtbij mezelf te blijven en op basis daarvan heb ik stappen durven te nemen. Schrijf de ingrediënten op die jij in jouw baan belangrijk vindt en houdt daar iedere nieuwe kans die zich voordoet tegenaan. Dat helpt je om keuzes te maken. Ik geloof erin dat het altijd wel goed komt. De juiste plek en vervolgstap komt altijd op je pad als je maar (zelf)vertrouwen hebt.